Skontaktuj się z nami
grejpfrutoptyk@gmail.com
+48 515 900 262
Odwiedź nas
pl. Wolności 42
59-540 Świerzawa
( obok przystanku autobusowego)
Autor: Michał Razik
Krótkowzroczność
Obecnie możemy mówić o epidemii krótkowzroczności u dzieci. Powód jest prosty: coraz mniej czasu spędzają na świeżym powietrzu, a coraz więcej czasu spędzają w domu przed telefonem lub komputerem. Zmiana środowiska zmienia na niekorzyść prawidłowy wzrost gałki ocznej – rośnie ona mocniej niż powinna , co powoduje krótkowzroczność. A krótkowzroczność nieskorygowana okularami lub soczewkami kontaktowymi rośnie jeszcze szybciej niż bez korekcji.
Wyniki badań związanych z kontrolą krótkowzroczności.
Obecnie zbadano kilka rozwiązań mających na celu hamowanie wzrostu krótkowzroczności u dzieci. Na podstawie konferencji MYOPIA 2023 zebrałem informacje o stosowanych obecnie terapiach przetestowanych w różnych zakątkach świata. Pozwoliło mi to porównać skuteczność różnych terapii i rozwiązań. Poniżej zebrałem je wszystkie.
1. Soczewki okularowe do kontroli krótkowzroczności.
Stellest – soczewka okularowa w technologii H.A.L.T. (Highly Aspherical Lenslet Target) zawierająca 11 koncentrycznych okręgów z małymi soczewkami rozogniskowującymi obraz. Dwuletnie badanie badanie o skuteczności dochodzącej do 67% - oznacza to, że o tyle spowolniono wzrost krótkowzroczności w porównaniu z tradycyjnymi okularami. Od 2023 soczewki te już są dostępne w Polsce.
MioSmart – Soczewka w technologii DIMS (Defocus Incorporated Multiple Segments) z obszarem z matrycą soczewek rozogniskowujących obraz. Najdłuższe, bo 6-letnie badanie, podczas którego sprawdzano zmiany wady w ciągu 6 lat noszenia soczewek MioSmart. Wyniki porównano z 3,5 rocznym noszeniem MioSmart, a następnie zwykłymi soczewkami jednoogniskowymi. Czyli sprawdzono, jak rezygnacja z soczewek MioSmart wpływa na zwiększanie się wady u krótkowidzów - czy nie nastąpi efekt gwałtownego powiększenia się wady po ich odstawieniu. Efekt był zgodny z oczekiwaniami, tj. wada nie przyspieszała gwałtownie po odstawieniu soczewek MioSmart. Jednak zauważono, że odstawienie tych soczewek powodowało, że powiększanie się wady wzroku powracało do poziomu normalnego jak w przypadku soczewek jednoogniskowych. Czyli lepiej nie odstawiać soczewek MioSmart, przed zakończeniem wzrostu gałki ocznej. Podsumowując rezultaty: u dzieci noszących przez 6 lat soczewki MioSmart średnio wada powiększyła się o 0,92 dpt (0,15 dpt rocznie). W przypadku, gdy jedynie korygujemy krótkowzroczność wada dziecka od 8 do 14 roku życia w ciągu 6 lat powiększa się średnio od 2,50-3,75 dpt.[1]
Pozostałe rozwiązania, które pojawiły się na rynku nie mają jeszcze opublikowanych badań klinicznych, lecz bazują na podobnej zasadzie: w centrum soczewki okularowej jest strefa ostrego widzenia, obszar peryferyjny służy rozpraszaniu światła (moc tam jest około 3,5dpt słabsza niż w centrum soczewki). Rozwiązanie sprawdza się najlepiej , gdy nie ma dużej różnicy wady wzroku pomiędzy okiem prawym a lewym
2. Soczewki kontaktowe do kontroli krótkowzroczności.
Misight – Wprowadzona już w 2010 w Azji, jest to soczewka jednodniowa do kontroli krótkowzroczności z centralnym obszarem korekcyjnym i koncentrycznymi obszarami rozogniskowującymi o mocy 2D. Skuteczność spowolnienia wzrostu gałki ocznej to średnio 59% podczas 3-letniego badania. Zaletą rozwiązania jest możliwość stosowania przy różnicy wady wzroku pomiędzy okiem prawym a lewym [2].
Ortokorekcja:
Rezultaty badań to spowolnienie krótkowzroczności średnio o 45% i zaobserwowany efekt odbicia po zaprzestaniu ortokorekcji (wzrost długości gałki ocznej o 0,07mm więcej niż u osoby jedynie z korekcją okularową)
3. Farmakologia
Atropina 0,01-0,1% zakrapiana miejscowo 1x dziennie.
Najstarszy udokumentowany sposób hamowania krótkowzroczności, niestety również z najsilniejszym efektem odbicia po jej odstawieniu (wzrost długości gałki ocznej o 0,1mm większy po odstawieniu atropiny). W najniższym stężeniu najczęściej bez efektów ubocznych, w większym stężeniu często występujący światłowstręt i problemy z patrzeniem na bliskie odległości. Redukcja wzrostu krótkowzroczności od 27% (atropina 0,01%) do 67% (atropina 0,05%). Czyli skuteczna jest atropina w większym stężeniu, ale to ona wywołuje często efekty uboczne: światłowstręt i pogorszenie widzenia bliży. Niestety terapia atropiną obarczona jest możliwością błędu ludzkiego: w niskich stężeniach jest przygotowywana wyłącznie przez farmaceutę (nie jest lekiem gotowym).
4. Światło czerwone
Światło czerwone o długości fali 650nm, jasności 1,600 lux i mocy 0.29 mW do naświetlania źrenicy oka przez 3 minuty przez 1 rok, 2 razy dziennie przez 5 dni w tygodniu. Badania te przeprowadzono w latach 2019-2020 na grupie 8-13latków. Tutaj ideą był udowodniony fakt, że przebywanie na świeżym powietrzu, pod promieniami słońca może wyhamować krótkowzroczność o co najmniej 20% (badania prowadzone w Chinach w latach 2013 i 2015). Efekt działania światła jest tutaj wiązany z lepszym dotlenianiem i metabolizmem dna oka, co ma wpływ na twardówkę i poprawienie poziomu kolagenu w niej zawartego. Skuteczność metody naświetlania światłem czerwonym w zależności od pacjentów wahała się od 41 do 76%. Niestety badania te zostały zakłócone przez Covid 19 i zdaniem badaczy powinny być powtórzone, aby określić precyzyjniej ich skuteczność. [3]
5. Terapie łączone.
MioSmart + atropina – badanie przeprowadzone m.in. w Polsce przez dr Joannę Przeździecką-Dołyk. Rezultatem rocznego badania ponad 50 pacjentów dawały w ponad 90% przypadków zatrzymanie zwiększania się wady wzroku. Badanie przeprowadzono na pacjentach obciążonych genetycznie, czyli z występującą krótkowzrocznością w rodzinie pacjentów. Nieznacznie słabsze wyniki uzyskano we Włoszech: 4 krotnie mniejszy wzrost krótkowzroczności, niż w przypadku braku terapii[4]. Obecnie to najskuteczniejsza, przebadana metoda hamowania krótkowzroczności..
6. Podsumowanie.
Faktem jest , że obecnie żyjemy w epoce epidemii krótkowzroczności. Narażone na nią są przede wszystkim dzieci. To od nas, dorosłych zależy czy stawimy jej opór. Na szczęście mit z poprzedniego wieku, by przepisywać za słabe okulary został już dawno obalony. Współcześnie obalany jest kolejny mit: 20-20-20 (co 20 minut patrzymy przez 20 sekund na odległość 20 stóp czyli ok. 6m). NIE ma żadnego naukowego dowodu, by ten system działał!!! Dlatego zamiast krótkiej przerwy lekarze specjalizujący się w badaniu krótkowzroczności proponują dłuższe, co najmniej 40 minutowe, ale na słońcu – nie w zamkniętych pomieszczeniach.
Należy pamiętać, że zahamowanie wady dzisiaj to bardziej komfortowe życie w przyszłości.
Bazując na wynikach badań sytuacja w 2023 wygląda następująco, jeśli chodzi o wielkość zahamowania wzrostu krótkowzroczności u dzieci.
1. Terapia łączona: okulary do kontroli krótkowzroczności + atropina 0,01 (ewentualnie 0,05%): skuteczność 80-90%
2. Okulary do kontroli krótkowzroczności: skuteczność 60-70%
3. Soczewki kontaktowe do kontroli krótkowzroczności: do 60%
4. Ortokorekcja: 45% (efekt odbicia)
5. Naświetlanie światłem czerwonym: 41-76% (wymagane dalsze badania)
6. Stosowanie atropiny: 27-67%
7. Spędzanie czasu pod promieniami słońca: 20%.
[2] „Kontaktologia” Natan Efron