grejpfrutoptyk@gmail.com
+48 515 900 262
pl. Wolności 42
59-540 Świerzawa
( obok przystanku autobusowego)
Autor: Michał Razik
Powłoki antyrefleksyjne stworzono po to, by wyeliminować odbicia światła od szklanych powierzchni. Początkowo wynalazek ten pojawił się w optyce stosowanej przez wojsko, a następnie trafił jako powłoki soczewek w teleskopach, a później do optyki okularowej.
Każdy materiał na którego padnie światło zareaguje z nim w pewien sposób. Część światła się rozproszy, część zostanie zaabsorbowana, a część się odbije. Patrząc na zwykłą szybę w domu widzimy swoje odbicie, szczególnie bardzo widoczne w nocy. Dzieje się to dlatego, że odbicie światła zależy od materiału na jaki padnie. Od jednej powierzchni szklanej odbija się ponad 4% światła. W przypadku soczewek stosowanych w okularach odbicie zależy od materiału, z którego są wykonane. Pamiętajmy, że soczewka to 2 powierzchnie, więc od najbardziej popularnego materiału na soczewki w okularach (ADC) odbija się prawie 8% światła. Dla innych materiałów plastikowych, tzw. wysokoindeksowych, które stosuje się na soczewki o dużej mocy, odbicie może sięgać nawet ponad 14% (MR174). Widząc różne odbicia w okularach nasz mózg próbuje je wytłumić, a to często może powodować zmęczenie, bóle głowy i ogólną niechęć do okularów. Problem nasila się szczególnie nocą, jak wokół jest bardzo wiele źródeł światła: lampy uliczne, reflektory auta, różne diody - one wszystkie dodatkowo męczą nasz wzrok. Aby rozwiązać ten palący problem rozpoczęto produkcję soczewek okularowych z warstwami antyrefleksyjnymi , popularnie zwanymi AR.
Powłoki naparowujemy próżniowo w specjalnych aparatach, najpierw z jednej strony, a później z drugiej strony soczewki okularowej. Sam proces naparowywania trwa stosunkowo krótko, lecz wymaga wysokiej próżni. I to właśnie wytworzenie próżni trwa najdłużej - od kilkunastu do kilkudziesięciu minut. Zasada działania powłoki antyrefleksyjnej opiera się na interferencji światła. Aby nastąpiła odpowiednia pojedyncza warstwa powłoki antyrefleksyjnej musi mieć grubość 4 razy mniejszą od fali światła, dla której została zaprojektowana. Czyli dla światła fioletowego grubość ta to około 100nm, dla światła czerwonego to około 150nm. Aby powłoka była skuteczna stosuje się od 3 do 8 warstw z każdej strony powierzchni soczewki okularowej. Czyli cała funkcjonalna część powłoki antyrefleksyjnej ma grubość mniejszą niż jedna tysięczna część milimetra. Aby technicznie dało się to wykonać konieczne są bardzo sterylne warunki, czyli próżnia, oraz specjalny aparat który napyli rozgrzany materiał powłoki antyrefleksyjnej: tlenki krzemu, tytanu, cyrkonu i inne. Dodatkowo wiele lepszych powłok posiada warstwę antyelektrostatyczną, aby okulary nie przyciągały kurzu. Ostatnią, zewnętrzną warstwę, stanowi powłoka hydrofobowa i oleofobowa: zapobiega ona brudzeniu się okularów i dodatkowo ułatwia ich czyszczenie. Sam wygląd powłoki antyrefleksyjnej ma dodatkowo walory estetyczne: jest to delikatny, najczęściej zielony, kolor. Ostatnio na rynku pojawiła się rodzina powłok o bardzo niskim odbiciu światła: poniżej 1%. Mają one delikatnie fioletowy kolor.
Aby powłoka była trwała musi być naparowana na dobrze utwardzonej soczewce okularowej. Im lepszy lakier utwardzający zostanie użyty, tym trwalsza będzie powłoka. Dodatkowo soczewka okularowa musi przepuszczać jak najwięcej światła. I bardzo istotna cecha: musi się ją łatwo czyścić i musi być trudna do zabrudzenia. Oto cechy, na które należy zwrócić uwagę
Odporność na zarysowania: podstawowe powłoki antyrefleksyjne są 3-5 razy bardziej odporne niż soczewka okularowa bez powłoki, średni segment to około 10 razy bardziej odporne na zarysowania i segment najwyższy to ponad 15 razy bardziej odporna na zarysowania niż soczewki bez powłok. Dla mnie , jako osoby non stop noszącej okulary średni segment to minimum. Moja osobista opinia : powłoka firmy HOYA HVLL w niezależnych testach jest nieoficjalnym liderem w tej dziedzinie.
Odporność na zabrudzenia: podstawowe powłoki antyrefleksyjne nie mają warstw antyelektrostatycznych i kąt zwilżania na poziomie 100 stopni (im większy tym lepiej), te ze średniego segmentu mają własności antyelektrostatyczne oraz średni kąt zwilżania na poziomie 110 stopni, te najlepsze mają kąt zwilżania powyżej 115 stopni.
Skuteczność: podstawowe powłoki antyrefleksyjne przepuszczają około 97-98% światła, te średniej klasy około 99% a te najnowsze powyżej 99%.
Dodatkowe cechy: tutaj należy wspomnieć o dodatkowym filtrze UV od strony wklęsłej, który poszerza działanie powłoki w zakresie ultrafioletowym; dodatkowym filtrze IR, który skutecznie blokuje promieniowanie podczerwone i specjalnych filtrach HEV (filtry światła niebieskiego emitowanego przez białe LED używane w komputerach czy żarówkach).