Skontaktuj się z nami

grejpfrutoptyk@gmail.com

+48 515 900 262 

Odwiedź  nas

pl. Wolności 42

59-540 Świerzawa

( obok przystanku autobusowego)

Autor: Michał Razik

Jeśli nosisz okulary, to wiesz, że aby dobrze widzieć i mieć dodatkową ochronę przed słońcem musisz udać się do specjalisty. I tutaj pada zasadnicze pytanie: co wybrać aby okulary przeciwsłoneczne spełniały wymagania przed nimi stawiane? Pytanie nie jest łatwe i trzeba podejść do tematu uwzględniając wiele czynników.

Po pierwsze: wada wzroku.

To od niej zależy, jakie oprawy możemy wybrać. Z doświadczenia wiem, że dla mocy mniejszych niż 2dpt najczęściej nie ma problemu z wyborem oprawy przeciwsłonecznej. Może być odpowiednio duża, czyli jedna tarcza może mieć szerokość około 6cm, być bardziej przyległa do twarzy i mieć bardziej wypukłe soczewki. Dla takich opraw najczęściej możemy zaproponować bardzo różne opcje. Problem pojawia się dla mocy większych, czyli powyżej 2dpt, szczególnie w przypadku osób krótkowzrocznych, czyli noszących popularne „minusy”. Soczewki okularowe dla krótkowidza są wtedy bardziej płaskie, więc wygięte oprawy nie nadają się. Oczywiście można zrobić soczewkę minusową bardziej wygiętą, ale efektem będzie pogorszenie widzenia peryferyjnego takich okularów. Nawet specjalistyczne konstrukcje indywidualne nie rozwiązują do końca tego problemu. Wyjątkiem są tu oprawy ze specjalnie dostosowanymi wkładkami z korekcją. Dzięki nim możemy używać okularów przeciwsłonecznych, które są bardziej przylegle. W innym przypadku pozostaje nam wybierać wśród modeli bardziej klasycznych i bardziej płaskich. Osoby dalekowzroczne, czyli noszące „plusy” takiego problemu nie mają. Mogą bez problemu wybierać bardziej szerokie oprawy, które są mocniej wygięte. Wcześniej pojawiło się ograniczenie związane z szerokością jednej tarczy okularowej - 6cm. Dla większej bardzo ciężko jest znaleźć producenta, który wykona soczewki o odpowiednio dużej średnicy. Dodatkowo duża średnica szkła ma wpływ na grubości soczewek okularowych: w przypadku soczewek „dodatnich” będą one grube w środku, w przypadku soczewek „ujemnych” będą grube na krawędzi, szczególnie od strony skroni. Pisząc grube mam tu na myśli 1cm lub więcej. Także wybór oprawy najlepiej dokonać ze specjalistą, który dodatkowo na symulacji 3D pokaże jak takie okulary będą wyglądały.

Soczewki przeciwsłoneczne - wybór

Jak już oprawa została wybrana, to musimy zdecydować jakie soczewki przeciwsłoneczne chcemy do nich zamontować. Niby proste, ale… Pierwsze pytanie, które powinno paść, to czy soczewki mają mieć ciągle ten sam kolor, czy mają zmieniać zabarwienie, czyli czy mają mieć własności fotochromowe. 

Soczewki okularowe fotochromowe: zalety i wady.

Zaletą jest to, że okularów można używać i w dzień, i w nocy. Zaciemniania okularów nie zauważymy, rozjaśnianie ich trwa od 3 do 7 minut. Okulary fotochromowe można używać do prowadzenia pojazdów zarówno w dzień, jak i w nocy. Ich kolor sam dostosuje się do ilości światła ultrafioletowego. To ważne – zwyczajne żarówki wewnątrz pomieszczeń nie zabarwiają soczewek fotochromowych. Również szyby blokujące promieniowanie UV nie pozwolą się okularom zaciemnić.  A to oznacza, że w aucie ich zabarwienie jest bardzo niewielkie. Najlepsze modele dostosowane do zaciemniania w aucie osiągają około 60% zaciemnienia i zależą od szyb w aucie którym jeździmy oraz od temperatury. 
Inną cechą okularów fotochromowych jest niewielka ilość dostępnych kolorów. Oprócz klasycznych brązowych i szarych występują modele szarozielone, zielone, granatowe czy fioletowe. Zabarwiają się one jednolicie, modele o barwach gradalnych wytwarza się wstępnie zabarwiając soczewki.
Warto wspomnieć o soczewkach mineralnych (szklanych) fotochromowych. Obecnie są bardzo rzadkie, ich kolor zależy od grubości soczewki okularowej: czyli albo w środku albo na krawędziach są ciemniejsze. Dodatkowo latem są bardzo jasne, szczególnie dla mocy ujemnych w wysokiej temperaturze. Ich największą zaletą jest to, że nawet w wysokiej temperaturze nie ulegną uszkodzeniu, jeśli są w metalowej oprawie.

Soczewki okularowe o stałym zabarwieniu.

Po pierwsze barwi się wyłącznie soczewki organiczne (plastikowe) Niektóre materiały można zabarwić na dowolny kolor. Może on być jednolity, lub mieć jaśniejszy dół – czyli wykonany z gradientem koloru. Można też połączyć 2 kolory: jeden na górze a drugi na dole soczewki okularowej. Tutaj decyduje gust i… normy dotyczące, które zabarwienia mogą być stosowane do prowadzenia pojazdów. W takich okularach musimy prawidłowo rozpoznawać 3 kolor: czerwony, zielony i … niebieski. Dodatkowo okulary do prowadzenia pojazdu w dzień nie mogą blokować więcej, niż 92% światła, a w przypadku jazdy podczas zmierzchu i po zmroku nie mogą blokować więcej niż 25% światła (zgodnie z PN EN ISO 12312-1:2014). Czyli w nocy nawet jasne, czy żółte barwienia nie mogą być stosowane.

Tak jak wspomniałem, na rynku praktycznie przestały istnieć soczewki okularowe mineralne barwione. Problemów było kilka: barwienie szkła w masie powodowało, że kolor zależał od grubości soczewki okularowej, czyli od mocy. Innym rozwiązaniem było barwienie za pomocą napylania próżniowego szkła. Niestety słaba popularność i wysoki koszt produkcji spowodowały, że obecnie nie stosuje się tego typu rozwiązania do okularów zawierających korekcję.

Barwienia medyczne.

To rodzina barwień, którą opracowano specjalnie dla specyficznych chorób takich jak światłowstręt, afakia, AMD, zaćma czy zapalenie siatkówki. W tabeli poniżej przykładowe barwienia medyczne dostępne w firmie Shamir.

Soczewki polaryzacyjne. 

Wg mnie najlepsze rozwiązanie do prowadzenia auta, oraz jak lubimy przebywać nad wodą. Dzięki filtrowi polaryzacyjnemu blokowane są odbicia światła od płaskich powierzchni: szyby w aucie, wody, śniegu itp. Dzięki nim widać to, co jest za szybą w aucie lub pod taflą wody. Wadą okularów polaryzacyjnych jest to, że są one ciemne – inaczej filtr nie działałby skutecznie. Najczęściej jest to 80-85% koloru. Więcej o okularach polaryzacyjnych przeczytasz tutaj. Od kilku lat istnieją soczewki fotochromowe z polaryzacją, ale polaryzacja nie aktywuje się w aucie – potrzebuje ultrafioletu, więc zastosowanie takich okularów działa nad wodą czy w górach.

Filtr UV.

Po pierwsze dobre okulary przeciwsłoneczne muszą filtrować promieniowanie UV czyli takie do długości 380nm, a nie do 400nm, które odpowiada kolorowi fioletowemu. Blokada promieniowania UV jest realizowana na 2 sposoby. Pierwszy to użycie materiału, który absorbuje promieniowanie UV. Czyli wszystkie soczewki fotochromowe, wykonane z poliwęglanu i materiałów poliuretanowych ze znaczącą domieszką siarki niezależnie czy mają jakiś kolor czy nie będą blokowały promieniowanie UV do 380nm. Inną opcją jest stosowanie specjalnych barwników, absorbujących promieniowanie UV. Te rozwiązanie stosuje się wyłącznie dla materiału CR39, który sam w sobie blokuje 90% promieniowania UV-A i potrzebuje dodatkowego  filtru by mieć 100% ochrony UV.

Kategorie soczewek okularowych ze względu na przepuszczalność światła.

Oczywiście do opisu okularów słonecznych wprowadzono kategorie filtrów. Ma to ułatwić rozpoznawanie przez konsumentów do czego są przeznaczone. W przypadku okularów słonecznych bez mocy opisuje je szczegółowo norma PN-EN ISO 12312-1:2022, Natomiast normy opisujące soczewki korekcyjne to PN-EN ISO 8980-3:2013. Wspólną ich cechą określenie po pomiarach kategorii od 0 (najjaśniejsze) do 4 (najciemniejsze) - czyli jak ciemne są soczewki okularowe oraz, czy można okularów używać do prowadzenia pojazdów w dzień lub w nocy. Co ważne – kategoria 4 zabrania używania okularów do prowadzenia pojazdów zarówno w dzień jak i w nocy.

Podsumowanie

Zebrałem swoje rady dotyczące wyboru najlepszego rozwiązania do okularów słonecznych. Jeśli mamy wadę wzroku, najlepiej wybrać okulary, które ją skorygują i dodatkowo będą przeciwsłoneczne